• niezwłocznie wezwij pomoc dzwoniąc na numer alarmowy 112

• jeśli istnieje możliwość eskalacji zagrożenia, oddal się jak najszybciej z rejonu katastrofy

• jeżeli nie możesz opuścić uszkodzonego budynku wyjściem ewakuacyjnym, spróbuj wydostać się na zewnątrz przez okno lub inny otwór

• w miarę swoich możliwości udziel pomocy innym poszkodowanym

Gdy nie masz możliwości opuszczenia zawalonego budynku

• wywieś w miejscu widocznym z zewnątrz białe prześcieradło, obrus lub inną tkaninę, jako znak wzywania pomocy

• jeżeli zostałeś przywalony lub przygnieciony przez fragmenty zrujnowanego budynku, spróbuj wzywać pomocy stukając w „sztywne” elementy metalowe np. rury;

• jeśli masz telefon komórkowy, korzystaj z niego oszczędnie, tylko do wzywania pomocy

• jeśli masz dostęp do świeżego powietrza, wzywaj pomocy, w innym przypadku przede wszystkim oszczędzaj tlen

• staraj się oszczędzać siły i zachować spokój

• w miarę swoich możliwości udzielaj pomocy innym poszkodowanym

Jeśli udało Ci się opuścić zawalony budynek:

• powiadom pierwszego napotkanego ratownika o osobach znajdujących się w budynku i o osobach, których na pewno w nim nie ma

• bezwzględnie podporządkuj się poleceniom kierujących akcją ratowniczą, przekaż ratownikom inne informacje pomocne w akcji ratowniczej

• udaj się do wskazanego przez służby bezpiecznego miejsca

• jeśli doznałeś obrażeń, udaj się do punktu medycznego

• nie wracaj do uszkodzonego budynku bez zgody inspekcji nadzoru budowlanego

• zgłoś swoje potrzeby do władz lokalnych, czekaj na dalsze dyspozycje

Jeśli znajdujesz się w rejonie katastrofy

• opuszczając mieszkanie/budynek zabierz ze sobą dokumenty, leki które przyjmujesz na stałe, pieniądze, ciepłe ubranie, telefon komórkowy

• zadbaj by dom opuścili wszyscy domownicy, zwróć uwagę na sąsiadów (osoby starsze, niepełnosprawne)

• jeśli masz możliwość wyłącz prąd, gaz, zamknij zawory wody

• przy opuszczaniu budynku zachowaj szczególną ostrożność

• stosuj się do poleceń służb ratowniczych

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

GDY ZAUWAŻYSZ POŻAR

• zaalarmuj osoby zagrożone

• wezwij Straż Pożarną, dzwoń na numer alarmowy 112 lub 998, spokojnie i wyraźnie powiedz:

  • gdzie się pali (dokładny adres; jeśli nie znasz adresu, podaj charakterystyczne punkty, elementy krajobrazu itp.)

  • co się pali

  • czy zagrożeni są ludzie

• nie rozłączaj się pierwszy!

ZANIM PRZYJEDZIE STRAŻ POŻARNA

• zadbaj by wszyscy domownicy opuścili zagrożone mieszkanie (pomóż osobom starszym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym),

• próbuj ugasić pożar w zarodku, używając gaśnic, koców gaśniczych, wody (nigdy nie gaś wodą urządzeń elektrycznych),

• nie otwieraj okien,

• postaraj się wyłączyć dopływ gazu i prądu oraz usunąć z zasięgu ognia materiały palne, w miarę możliwości – weź ze sobą dokumenty oraz niezbędne lekarstwa;

• UWAGA! nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować! Nie ryzykuj życia i zdrowia! Nie dopuść, by pożar odciął Ci drogę wyjścia - NATYCHMIAST OPUŚĆ MIESZKANIE!

• alarmuj sąsiadów o zagrożeniu; wychodząc, nie zamykaj drzwi na klucz,

• UWAGA! NIE KORZYSTAJ Z WINDY! Możesz w niej zostać uwięziony; używaj klatki schodowej,

• w razie silnego zadymienia poruszaj się blisko podłogi – wyżej panuje wysoka temperatura i zbierają się toksyczne gazy i dym,

• idź wzdłuż ściany, żeby nie stracić orientacji,

• na zewnątrz rozejrzyj się i sprawdź czy widzisz swoich znajomych, sąsiadów; jeśli kogoś brak, powiadom o tym strażaka.

CO I JAK GASIĆ

• palący się olej w kuchni - wyłącz dopływ gazu lub płytę grzejną, a następnie przykryj garnek (patelnię) pokrywką; do gaszenia możesz również użyć koca gaśniczego lub gaśnicy przeznaczonej do pożarów grupy F; po stłumieniu ognia nie przesuwaj garnka i nie przenoś go aż do całkowitego ostudzenia tłuszczu. UWAGA - nie zalewaj płonącego tłuszczu wodą, ponieważ wtedy eksploduje, poparzy Cię, a pożar się „rozleje”!

• urządzenie elektryczne - jeżeli pożar jest niewielki, odetnij dopływ prądu - wyjmij wtyczkę z kontaktu (np. drewnianym kijem od szczotki) lub odłącz bezpieczniki; możesz ugasić pożar gaśnicą, kocem gaśniczym, wodą lub piaskiem. UWAGA – nie gaś wodą urządzeń elektrycznych!

• gdy zapaliło się na tobie ubranie – nie biegnij, spowoduje to zwiększenie płomienia; połóż się na ziemi i obracaj/turlaj się do chwili zduszenia ognia.

• człowiek, na którym pali się ubranie - najczęściej będzie biegł, uciekał, wtedy należy go przewrócić twarzą do ziemi, aby nie wdychał gorącego i toksycznego dymu; płonącą odzież ugasić kocem gaśniczym; jeśli go nie masz, użyj swojego ubrania lub innego dużego kawałka materiału, a także wody; gaszenie rozpocznij od głowy, przesuwając się w kierunku stóp.

GDY POŻAR ODETNIE DROGĘ EWAKUACJI

• idź do pokoju z oknem lub balkonem, znajdującego się jak najdalej od miejsca pożaru, zamknij za sobą drzwi (nie zamykaj ich na klucz)

• osłaniaj usta mokrym ręcznikiem lub innym materiałem,

• wzywaj pomoc,

• jeśli temperatura i zadymienie wzrastają: połóż się na balkonie lub pod oknem i przykryj szczelnie trudno palnym okryciem(mokry ręcznik, prześcieradło).

GDY PALI SIĘ SĄSIEDNIE MIESZKANIE

• jeśli to możliwe – ostrzeż zagrożone osoby i wyjdź z budynku,

• gdy zagrożenie jest duże, zostań w swoim mieszkaniu i zamknij drzwi wejściowe na klamkę,

• w miarę możliwości usuń materiały palne z balkonu, tj. rozwieszone pranie, papierowe opakowania itp.,

• zamknij okna - do mieszkania może dostać się dym lub ogień,

• przygotuj zapas wody – napełnij wannę, wiadra, zlew w kuchni,

• zakręć zawór gazu, wyłącz wszystkie urządzenia zasilane energią elektryczną,

• zabezpiecz drzwi do mieszkania przed przedostawaniem się dymu do środka – w otwory i nieszczelności wciśnij mokry ręcznik;

• jeżeli poczujesz się zagrożony, wezwij pomoc przez otwarte okno lub z balkonu, staraj się być jak najdalej od miejsca, w którym są płomienie lub dym.

GDY PALI SIĘ MIESZKANIE NA WYŻSZEJ KONDYGNACJI

• zostań w mieszkaniu, chyba że strażacy każą Ci je opuścić; wychodząc z mieszkania, zamknij drzwi na klucz.

POSTĘPOWANIE PO POŻARZE

• Nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku, zanim właściwe służby nie stwierdzą że jest bezpieczny,

• Zachowaj czujność i uwagę gdyż elementy konstrukcyjne budynku mogą być osłabione i wymagać naprawy

• Nie korzystaj z urządzeń elektrycznych przed sprawdzeniem instalacji przez elektryka

• Jeśli został wyłączony główny zawór gazu przed ponownym włączeniem wezwij administratora budynku lub pogotowie gazowe

• Wyrzuć produkty żywnościowe i napoje(w tym zawartość lodówki i zamrażarki) oraz lekarstwa które były narażone na działanie wysokiej temperatury i dymu.

BĄDŹ PRZYGOTOWANY NA WYPADEK POŻARU :

• wyposaż swój dom w gaśnicę i koc gaśniczy (przechowuj je w miejscu łatwo dostępnym)

• w miarę możliwości zamontuj detektor dymu i czujnik czadu

• nie blokuj dróg ewakuacyjnych, nie ustawiaj przedmiotów utrudniających wyjście

• nie montuj stałych krat w oknach i na klatkach schodowych, jeśli Twoje mieszkanie musi być wyposażone w kraty- zakładaj takie które można otworzyć od wewnątrz, klucz przechowuj w miejscu znanym wszystkim domownikom

• zapoznaj rodzinę z usytuowaniem oraz sposobem wyłączenia głównych wyłączników prądu i gazu

• dokonuj regularnych przeglądów przewodów kominowych oraz dbaj o sprawność urządzeń elektrycznych i gazowych

• materiałów łatwopalnych i otwartego ognia używaj z zachowaniem ostrożności.

PRZED POWODZIĄ

• sprawdź zagrożenie powodziowe dla twojego miejsca zamieszkania

• słuchaj prognoz pogody i komunikatów lokalnych mediów

• wykup polisę ubezpieczeniową

• zapoznaj się ze sposobami ostrzegania i alarmowania, drogami i miejscami ewakuacji ludzi, zwierząt, pojazdów, maszyn rolniczych i innego mienia

• opracuj Rodzinny plan powodziowy (wzór do pobrania z materiałów informacyjnych umieszczonych na stronie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie http://powodz.gov.pl/upload_dir/ulotka_RPP-2013_int.pdf)

• wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci i osoby starsze, powinni wiedzieć co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji

• naucz domowników wyłączania głównego zasilania elektrycznego i dopływu gazu i wody

• nie umieszczaj na poziomie piwnic urządzeń wrażliwych na działanie wody

• utrzymuj sprawny system odprowadzania wód z dachu oraz ukształtowanie terenu wokół domu w sposób umożliwiający odpływ deszczówki z okolic budynków

• regularnie udrażniaj rowy odwadniające

• zabezpiecz budynki (np. budowa murku, przygotowanie na czas powodzi osłon na drzwi i okna piwnic)

• aby zapobiec wypływowi ścieków z kanalizacji zamontuj specjalne zawory lub bądź przygotowany do zatkania rur

W SYTUACJI ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO

• słuchaj komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania w lokalnym radiu i telewizji

• jeśli możesz - odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do znajomych czy rodziny

• upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji

• naucz najbliższych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu i wody

• przenieś miejsca sypialne i wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku

• przygotuj w bezpiecznym miejscu lekarstwa, dowody tożsamości, kosztowności, pieniądze, dokumenty dotyczące domu i posiadanych gruntów, dokumentację działalności gospodarczej i polisy ubezpieczeniowe

• zgromadź w domu niezbędną ilość żywności o długotrwałej ważności do spożycia, wodę i przygotuj odpowiednią odzież, latarki, koce i środki higieniczne

• dbaj o to, by telefony komórkowe cały czas były naładowane

• pojazdy z terenu posesji przemieść w niezagrożone powodzią miejsca

• zabezpiecz budynki i przygotuj worki z piaskiem

• rozważ ewakuację zwierząt zaraz po ogłoszeniu alarmu powodziowego; jest ona zawsze dużo trudniejsza i czasochłonna niż ewakuacja ludzi (sprzęt pływający straży pożarnej czy wojska bardzo często nie nadaje się do ewakuacji dużych zwierząt)

• przygotuj zwierzęta hodowlane do ewakuacji, porozmawiaj z sąsiadami o wzajemnej pomocy przy załadunku

• paszę dla zwierząt przenieś w niezagrożone zalaniem miejsce

• zabezpiecz substancje niebezpieczne takie jak: pestycydy, środki owadobójcze, farby, lakiery, rozpuszczalniki i inne środki chemiczne

• zabezpiecz zbiorniki z olejem, paliwem

• jeśli masz sprzęt pływający - utrzymuj go w sprawności (pontony, łodzie itp.) i używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia

• przygotuj się do ewakuacji

Pozostawanie na zalanym terenie to ogromne ryzyko; oprócz zagrożenia utonięciem, musisz liczyć się z narażeniem na choroby zakaźne, brakiem prądu, wody i kanalizacji; pamiętaj, że w razie konieczności możesz nie otrzymać pomocy medycznej na czas. Nie zostawaj na zalanym terenie ze względu na dobytek – teren będzie zabezpieczony przez właściwe służby.

W TRAKCIE POWODZI:

• w miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki

• wyłącz instalację elektryczną i gazową oraz zabezpiecz sieć kanalizacyjną lub szambo

• w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny

• jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go zawsze przy sobie i zadbaj, aby bateria była naładowana

• włącz radioodbiornik zasilany bateriami na częstotliwość lokalnej stacji radiowej, aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji i sposobach postępowania

• przygotuj się do ewakuacji; pamiętaj o tym, że osoby dorosłe powinny mieć przy sobie nie więcej niż 50 kg bagażu (do 20 kg na osobę, do 50 kg na rodzinę)

• miej przy sobie apteczkę pierwszej pomocy i używane przez domowników leki, niezbędny zapas jedzenia i wody pitnej, ciepłe ubrania, śpiwory i koce (zgromadzone w górnych partiach domu)

• nie używaj wody ze studni ani wody gruntowej - może być skażona

• nie chodź po obszarach zalanych – szybko płynąca woda może przewrócić dorosłego człowieka; jeśli musisz przekroczyć zalany obszar użyj do badania gruntu przed sobą tyczki

• w razie zagrożenia życia lub zdrowia dzwoń na numer alarmowy 112

EWAKUACJA

• nie zwlekaj z ewakuacją, stosuj się do poleceń wydawanych przez prowadzących ewakuację

• dzieciom i osobom z ograniczoną świadomością znajdującym się pod Twoją opieką przypnij do ubrań kartki z ich imieniem i nazwiskiem oraz kontaktem do ich opiekunów

• sprawdź czy sąsiedzi usłyszeli informację o ewakuacji

• słuchaj lokalnych stacji radiowych lub telewizyjnych i oczekuj na komunikaty z zasadami postępowania

• pamiętaj, aby zabrać ze sobą niezbędne leki przyjmowane przez domowników, ważne dokumenty, pieniądze

• pamiętaj o zabraniu telefonu komórkowego z ładowarką, radia na baterie, latarki (najlepiej na dynamo)

• bagaż powinien być spakowany w sposób umożliwiający łatwe przenoszenie, waga bagażu nie powinna przekraczać 20 kg na jedną osobę, a w sumie 50 kg na rodzinę

• zarejestruj się w punkcie ewidencyjnym – w ten sposób łatwiej odnajdzie Cię rodzina

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

PO POWODZI

• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych, nie wracaj do domu, dopóki władze nie ogłoszą, że jest to bezpieczne oraz nie zostanie przywrócone zaopatrzenie w wodę pitną, usprawniony system kanalizacji i usunięte odpady

• jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych,

• sprawdź fundamenty i ściany domu czy nie ma pęknięć lub innych uszkodzeń, upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem, a w przypadku wątpliwości zgłoś to do nadzoru budowlanego i władz samorządowych

• wchodząc do zalanych wcześniej budynków zachowaj szczególną ostrożność, używaj nieprzemakalnego, trwałego obuwia

• unikaj kontaktu z wodami powodziowymi – mogą być skażone

• przed włączeniem instalacji elektrycznej i gazowej, sprawdź je korzystając ze specjalistycznej pomocy

• przed korzystaniem sprawdź instalację wodno-kanalizacyjną

• w celu osuszenia budynku otwórz wszystkie okna i drzwi, uruchom ogrzewanie lub skorzystaj z przenośnych urządzeń grzewczych

• zalane pomieszczenia zdezynfekuj, wywietrz, wysusz i odmaluj (szczególnie jeśli przechowujesz w nich żywność, przygotowujesz posiłki lub jeżeli przebywają w nich dzieci); usuń wszystkie elementy które utrzymują wilgoć i utrudniają wysychanie pomieszczeń, meble odsuń od ścian na co najmniej 20 cm i podnieś minimum 5 cm od podłogi

• wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a do celów spożywczych używaj tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami, wodę gotuj przed użyciem; dbaj o higienę, często myj ręce mydłem w czystej wodzie

• jeżeli twój majątek był ubezpieczony, jak najszybciej skontaktuj się z ubezpieczycielem i dowiedz się, jakie działania musisz podjąć, by uzyskać odszkodowanie; szybkie zgłoszenie pozwoli zaplanować likwidację szkód

• powodzianie mogą liczyć na zaliczki, które pozwolą im na zakup sprzętu niezbędnego do zabezpieczenia zniszczonych budynków; jeśli to możliwe, przed przystąpieniem do usuwania skutków powodzi zrób zdjęcia lub zapis wideo uszkodzeń, materiał ten pomoże udokumentować straty przy ubieganiu się o odszkodowanie

• zgłoś się po pomoc finansową do gminnego lub miejskiego ośrodka pomocy społecznej; zasiłek ten jest przeznaczony na pokrycie kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego; szczegóły na temat pomocy uzyskasz u swojego sołtysa lub w urzędzie gminy

• jeśli to możliwe, włącz się do pomocy w usuwaniu skutków powodzi