Sygnały alarmowe i ostrzegawcze przekazywane są przez syreny alarmowe (niektóre syreny posiadają możliwość emitowania alarmów i komunikatów głosowych) oraz środki masowego przekazu – radio i telewizję. W niektórych gminach, powiatach i województwach wykorzystywane są także inne sposoby informowania ludności np. wiadomościami tekstowymi (SMS) poprzez sieć telefonii komórkowej, megafony oraz powiadamianie od domu do domu.

ALARMY

Alarm ogłaszany jest w przypadku wystąpienia zagrożeń trzyminutowym sygnałem modulowanym. Odwoływany jest przez trzyminutowy sygnał ciągły.

OSTRZEŻENIA

Ostrzeżenia przekazywane w przypadku kiedy istnieje ryzyko wystąpienia zagrożeń. Komunikaty ostrzegawcze przekazywane są w środkach masowego przekazu.

SYGNAŁY ALARMOWE

Ogłoszenie alarmu

• Sygnał akustyczny: Modulowany dźwięk syreny w okresie trzech minut

• W środkach masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm (przyczyna, rodzaj alarmu itp.) ............... dla ..............

• Wizualny sygnał alarmowy: Znak żółty w kształcie trójkąta lub w uzasadnionych przypadkach innej figury geometrycznej

  

Odwołanie alarmu

• Sygnał akustyczny: Ciągły dźwięk syreny w okresie trzech minut

• W środkach masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm (przyczyna, rodzaj alarmu itp.) ............... dla ..............

KOMUNIKATY OSTRZEGAWCZE

Uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami

• Sposób ogłoszenia komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Osoby znajdujące się na terenie .................. około godz. ..... min. ..... może nastąpić skażenie................................. (rodzaj skażenia) w kierunku ......................

• Sposób odwołania komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ...................... (rodzaj skażenia) dla ..................

Uprzedzenie o zagrożeniu zakażeniami

• Sposób ogłoszenia komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Formę i treść komunikatu uprzedzenia o zagrożeniu zakażeniami ustalają organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej

• Sposób odwołania komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ...................... (rodzaj zakażenia) dla ..................

Uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska

• Sposób ogłoszenia komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Informacja o zagrożeniu i sposobie postępowania mieszkańców ................... (rodzaj zagrożenia, spodziewany czas wystąpienia i wytyczne dla mieszkańców)

• Sposób odwołania komunikatu poprzez środki masowego przekazu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ...................... (rodzaj klęski) dla ..................

UWAGA! Syreny wykorzystywane także są w ćwiczeniach przeprowadzanych przez wojewodów. Informacja o takim ćwiczeniu przekazywana jest przez wojewodów do mediów co najmniej dobę przed przeprowadzeniem ćwiczenia.

PAMIETAJ:

• jeżeli usłyszysz dźwięk syreny alarmowej, włącz radio lub telewizor na lokalną stację, słuchaj komunikatów o zagrożeniu i postępuj zgodnie z poleceniami

• sprawdź miejsca pobytu domowników i osób z najbliższego otoczenia, poinformuj ich o niebezpieczeństwie

• gdy jesteś poza domem, skontaktuj się z najbliższymi, informując ich o sytuacji, miejscu swego pobytu oraz o sposobie dalszego kontaktowania się

• nie wpadaj w panikę, dawaj przykład rozumnych zachowań

PRZEDMIOTY NIEBEZPIECZNE

Przedmioty pochodzenia wojskowego np. zapalniki, pociski, bomby lotnicze, naboje artyleryjskie i karabinowe, granaty, miny, materiały wybuchowe, złom metalowy zawierający resztki materiałów wybuchowych

Materiały pochodzenia wojskowego lub przemysłowego które są łatwopalne, żrące, trujące i grożą niebezpieczeństwem przy manipulowaniu nimi lub w zetknięciu z powietrzem albo wysoką temperaturą np. zawartość butli stalowych, gaśnic, resztki substancji w aparaturze laboratoryjnej

MATERIAŁ WYBUCHOWY STOSOWANY W TECHNICE WOJSKOWEJ JEST CAŁKOWICIE ODPORNY NA WARUNKI ATMOSFERYCZNE I NIEZALEŻNIE OD DATY PRODUKCJI ZACHOWUJE WŁAŚCIWOŚCI WYBUCHOWE.

W PRZYPADKU ODNALEZIENIA PODEJRZANEGO PRZEDMIOTU:

• nie odkopuj

• nie dotykaj, a w szczególności nie podnoś, nie przesuwaj, nie używaj wobec przedmiotu jakichkolwiek narzędzi

• nie wrzucaj do ogniska, stawów lub głębokich rowów

• w miarę możliwości zabezpiecz miejsce znalezienia przed dostępem innych osób

• powiadom Policję - stosuj się do ich wskazówek

• do czasu przyjazdu wezwanych służb pozostań w pobliżu znaleziska - nie dopuść innych osób do zbliżania się lub manipulowania przedmiotem

PAMIĘTAJ:

• nie wchodź na tereny oznakowane zakazem wstępu (poligony, place ćwiczeń, strzelnice, magazyny)

• nie dotykaj, nie manipuluj przy znalezionych podejrzanych przedmiotach (bombach, pociskach, amunicji, granatach)

• zapoznaj swoje dzieci ze sposobem postępowania w tego typu przypadkach

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

CO POWINNO WZBUDZIĆ PODEJRZENIA:

• przesyłka od nadawcy lub z miejsca budzącego podejrzenia

• przesyłka niezwykła, podejrzana ze względu na wagę, wymiary, kształt, zapach

• wewnątrz przesyłki widać cienką folię lub druciki/przewody

• opakowanie brudne, zatłuszczone, zabarwione lub nasączone substancją zapachową

• dodatkowy lub niespotykany materiał, z powodów nieznanych lub trudnych do określenia, chroniący zawartość przesyłki np. taśmy oklejające przesyłkę, siatki, żyłki, ramki/taśma klejąca wzdłuż krawędzi koperty/przesyłki

• nieuzasadnione i niespodziewane oznakowanie przesyłek napisami typu: „Do rąk własnych”, „Poufne”, „Doręczyć osobiście” itp.

JEŚLI PRZESYŁKA WYDAJE CI SIĘ PODEJRZANA:

• nie odbieraj jej od kuriera, posłańca, listonosza

• jeżeli taką przesyłkę znalazłeś w skrzynce, NIE OTWIERAJ JEJ, włóż ją ponownie do skrzynki, zamknij skrzynkę

• jeśli zabrałeś przesyłkę do domu, NIE OTWIERAJ JEJ, umieść w grubym worku plastikowym i szczelnie zaklej go taśmą klejącą

• worek umieść w drugim grubym plastikowym worku, ten również szczelnie zamknij - zawiąż na supeł i zaklej taśmą klejącą

• pakunku nie przenoś - najlepiej, by pozostał na miejscu

• zamknij okna i drzwi (zabezpiecz pomieszczenie przed dostępem innych osób), wyłącz systemy wentylacyjne i klimatyzację

• natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112 - stosuj się do wskazówek odpowiednich służb

• jeśli to możliwe dokładnie umyj mydłem ręce i twarz

JEŚLI OTWORZYŁEŚ PRZESYŁKĘ, A JEJ ZAWARTOŚĆ WYDAJE SIĘ PODEJRZANA (proszek, pył, kawałki, blok, galareta, piana, płyn):

• nie naruszaj jej zawartości: nie rozsypuj, nie przenoś, nie dotykaj, nie wąchaj, nie powoduj ruchu powietrza w pomieszczeniu (zamknij okna i drzwi, wyłącz systemy wentylacyjne i klimatyzację)

• w miarę możliwości załóż rękawiczki a twarz zabezpiecz maseczką, chustą lub innym izolatorem

• całą zawartość przykryj foliowym workiem (w przypadku braku worka, może być papier np. gazeta) który należy szczelnie przykleić do podłoża na którym została otwarta

• w przypadku braku odpowiednich opakowań, unikać poruszania i przemieszczania przesyłki

• jeśli to możliwe dokładnie umyj mydłem ręce i twarz

• jeżeli wykonanie opisanych wyżej czynności nie jest możliwe, nie rób nic z przesyłką, opuść pomieszczenie, zabezpiecz przed dostępem osób postronnych

• natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112 - stosuj się do wskazówek odpowiednich służb

• osoby mające kontakt z przesyłką powinny zebrać się w jednym odizolowanym miejscu i czekać na przybycie właściwych służb

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

JAK POSTĘPOWAĆ W SYTUACJI ZAGROŻENIA ATAKIEM BOMBOWYM

Jeżeli zauważyłeś przedmiot (pakunek, torbę, urządzenie, itp.) niewiadomego pochodzenia pozostawione bez opieki, co do którego zachodzi podejrzenie, że może to być (może w nim być) bomba NIE DOTYKAJ! NIE ZAGLĄDAJ!, postaraj się zabezpieczyć miejsce znalezienia przedmiotu by uniemożliwić dostęp do niego osób trzecich - o jego zlokalizowaniu natychmiast powiadom administratora obiektu lub Policję.

Jeśli widzisz „bombę”, to ona „widzi” też ciebie, a to oznacza, że jesteś w polu jej rażenia.

JEŚLI OTRZYMASZ INFORMACJE „O BOMBIE” TELEFONICZNIE LUB E-MAILEM

• zachowaj spokój, nie wpadaj w panikę, nie odkładaj słuchawki

• nie lekceważ informacji o „bombie”, rozmawiaj konkretnie i rzeczowo, zapamiętaj jak najwięcej informacji

• przedłużaj rozmowę (np. udając trudności w zrozumieniu) by uzyskać jak najwięcej szczegółów

• zapisuj lub nagraj przebieg rozmowy, czas, sposób mówienia dzwoniącego, przekazaną informację;

• jeśli informacja dotarła e-mailem - zapisz i wydrukuj

• o otrzymanej informacji powiadom administratora obiektu lub Policję

SPOSOBY POSTĘPOWANIA W SYTUACJI ALARMU BOMBOWEGO

• pomyśl, którędy można się ewakuować z budynku, dworca, galerii handlowej lub innych zatłoczonych miejsc

• odsuń się od ciężkich lub łatwo tłukących się przedmiotów, które mogą być przesunięte podczas wybuchu

• pamiętaj by nie pozostawiać własnego bagażu bez opieki i nie przyjmować od obcych osób żadnych pakunków

• ciekawość jest niebezpieczna - jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. Po drodze informuj o zagrożeniu jak najwięcej osób, będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę (informację przekazuj w sposób nie powodujący paniki)

• po ogłoszeniu ewakuacji zachowaj spokój, zabierz rzeczy osobiste (torbę, kurtkę, telefony komórkowe), sprawnie opuść zagrożone miejsce

• po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego, przejmuje ona kierowanie akcją

• w przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie ratuj na siłę swojego samochodu (dotyczy to również innych cennych przedmiotów) - życie jest ważniejsze.

Zawiadamiając Policję (112, 997) podaj:

• miejsce znalezienia i opis przedmiotu, który może być urządzeniem wybuchowym

• adres podłożenia urządzenia wybuchowego

• w przypadku informacji przekazanej telefonicznie: dokładną treść rozmowy z informującym o podłożeniu ładunku wybuchowego

• w przypadku informacji przekazanej mailem: przeczytać treść e-maila z informacją, godzinę otrzymania informacji

• swoje imię, nazwisko, numer telefonu, z którego przekazywana jest informacja oraz godzinę

• uzyskaj od Policji potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

Alarmuj w każdym przypadku zauważenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia!!!

JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU STRZELANINY:

• jeżeli w bezpośrednim sąsiedztwie rozległy się strzały, uciekaj z miejsca zagrożonego- nie ratuj rzeczy osobistych i nie staraj się za wszelką cenę pomagać innym

• biegnij pochylony, obserwuj teren i myśl którędy możesz się wydostać z miejsca zagrożonego

• jeżeli nie możesz uciekać, szukaj naturalnych osłon które ochronią Cię przed pociskami np. grubych ścian, murków, krawężników czy drzew- połóż się na ziemi osłoń rękami głowę, nie ruszaj się do końca strzelaniny, w miarę możliwości obserwuj otoczenie, czekaj na działanie Policji

• jeżeli chowasz się za samochodem, jako zasłonę wykorzystaj miejsce ulokowania silnika

• jeżeli nie możesz wydostać się z budynku, a napastnik Ciebie nie zauważył, ukryj się w jakimś pomieszczeniu:

  • zachowaj ciszę,

  • zabarykaduj drzwi, ciężkimi przedmiotami np. szafka, biurko, stół

  • wyłącz źródła dźwięku i światła np. telewizor, radio, oświetlenie

  • wycisz telefon

  • schowaj się w ciemnym rogu pomieszczenia lub za meblami

  • jeżeli w pomieszczeniu do którego wszedłeś są jakieś osoby, kieruj nimi wydając polecenia wykonania powyższych czynności, poleć im w miarę możliwości rozproszyć się i ukryć za meblami w pomieszczeniu

  • słuchaj odgłosów z zewnątrz

  • bez względu na to co się dzieje zachowuj bezwzględną ciszę, nie wychodź z pomieszczenia czekaj na przybycie służb ratowniczych

  • jeżeli jesteś bezpieczny ukryty w pomieszczeniu dzwoń na numer alarmowy, rozmawiaj cicho z operatorem i nasłuchuj odgłosów z otoczenia, przekaż:

    • co i gdzie się wydarzyło

    • lokalizację sprawcy i kierunek poruszania

    • liczbę sprawców, ich opis i uzbrojenie

    • podaj liczbę poszkodowanych

    • odpowiadaj na pytania operatora

  • jeżeli nie możesz rozmawiać pozostaw aktywne połączenie i pozwól słuchać operatorowi

• jeżeli nie masz możliwości uciekać lub ukryć się, a sprawca którego celem jest zabicie jak największej liczby osób zmierza w Twoim kierunku i znajdujesz się w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia – podejmij walkę z napastnikiem:

  • PAMIĘTAJ!- walczysz o swoje życie

  • wybierz odpowiedni moment do ataku, postaraj się na moment odwrócić uwagę napastnika

  • musisz zaatakować z pełną determinacją i maksymalną agresją

  • do walki możesz wykorzystać przedmioty które masz w pobliżu: krzesło, nożyczki, długopis, szkło, dezodorant w sprayu

  • walcz do czasu unieszkodliwienia napastnika i wołaj pomocy - inne ukryte osoby mogą udzielić ci wsparcia

• po zakończeniu strzelaniny i uwolnieniu będziesz przesłuchiwany przez Policję dlatego czekaj cierpliwie na zakończenie czynności.

JEŻELI STAŁEŚ SIĘ ZAKŁADNIKIEM:

RÓB, CO CI KAŻĄ. NIE GRAJ BOHATERA I NIE STAWIAJ OPORU

NIE DYSKUTUJ Z NAPASTNIKAMI, NIE BUNTUJ SIĘ - TO MOŻE TYLKO POGORSZYĆ SYTUACJĘ

TWOIM CELEM POWINNO BYĆ PRZETRWANIE

CZEKAJ NA AKCJĘ WYSPECJALIZOWANEJ JEDNOSTKI RATOWNICZEJ

• nie uciekaj, jeżeli to możliwe, połóż się na ziemi, wykorzystaj naturalne osłony (np. ściana, schody, meble), rękami chroń głowę, staraj się zachować spokój

• jeżeli masz możliwość nie kładź się na ciągach komunikacyjnych lub pod oknami

• unikaj dłuższego kontaktu wzrokowego z napastnikiem – może to wzbudzić jego agresję

• nie odwracaj się tyłem do napastnika

• wykonuj polecenia napastników, jeżeli oczekują od ciebie odpowiedzi, udziel jej po dłuższym namyśle- unikaj dyskutowania, częstego zadawania pytań, gwałtownych ruchów, obraźliwych zwrotów

• zawsze pytaj napastników o pozwolenie np. pójścia do toalety, wstania, otwarcia torby itp.,

• na żądanie napastników oddaj im wszystkie przedmioty osobiste

• nie zwracaj na siebie uwagi napastników

• pozbądź się niepostrzeżenie oznaki pozycji zawodowej – jej identyfikacja może spowodować agresję napastników

• stawiaj sobie drobne cele (np. uzyskanie od napastników wody, posiłku, opatrunku, możliwości skorzystania z toalety, udzielenia pomocy innej osobie), realizuj je i wyznaczaj kolejne

• stawiaj sobie przyszłe cele (co będziesz robił po uwolnieniu?) - umacnia to wolę przeżycia,

• staraj się utrzymywać sprawność fizyczną i umysłową – myśl pozytywnie

• staraj się dbać o higienę osobistą

• stosuj zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do współwięźniów – wśród nich może znajdować się ukryty napastnik

• nie ujawniaj otoczeniu swoich obaw i słabych punktów – kontroluj swoje reakcje i wypowiedzi

• staraj się zapamiętać jak najwięcej szczegółów dotyczących porywaczy i otoczenia – twoje zeznania mogą pomóc Policji w dalszych działaniach

• bądź świadom, że przy wydłużającym się czasie uwięzienia, u ciebie lub u współwięźniów może obudzić się „syndrom sztokholmski” (sympatyzowanie z prześladowcami, chęć pomagania im)

• nie blokuj drogi ucieczki napastników

JEŻELI ZOSTAŁEŚ ZWOLNIONY W WYNIKU NEGOCJACJI LUB UDAŁO CI SIĘ UCIEC STARAJ SIĘ PRZEKAZAĆ POLICJI JAK NAJWIĘCEJ SZCZEGÓŁÓW NA TEMAT:

• napastników (liczba, opis wyglądu, broń i wyposażenie, zachowanie, charakterystyczne cechy)

• obiektu oraz miejsca przetrzymywania zakładników

• zakładników (liczba, stan zdrowia, charakterystyczne cechy, itp.)

• innych elementów mogących zagrażać zakładnikom lub interweniującym policjantom

JEŻELI ZNALAZŁEŚ SIĘ W CENTRUM LUB W BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU AKCJI ANTYTERRORYSTYCZNEJ, PAMIĘTAJ: AKCJA SŁUŻB RATOWNICZYCH ZAWSZE WYWOŁUJE ZAMIESZANIE I PANIKĘ, TOWARZYSZĄ JEJ KRZYKI, WYBUCHY, STRZAŁY

• nie uciekaj z miejsca zdarzenia, nie wykonuj gwałtownych ruchów – policjanci mogą uznać Cię za napastnika

• połóż się za najbliższym ukryciem, trzymając ręce z otwartymi dłońmi na wysokości głowy

• nie próbuj pomagać, nie atakuj napastników

• słuchaj i wykonuj polecenia i instrukcje dawane przez policjantów – bądź świadom, że będą to działania gwałtowne, wykluczające jakiekolwiek namiastki sprzeciwu – nie zabieraj czasu zadawaniem pytań lub próbą dyskusji

• nie dotykaj, nie podnoś przedmiotów pozostawionych przez napastników lub policjantów

• nie trzyj oczu w przypadku użycia gazów łzawiących

• po wydaniu polecenia opuszczenia pomieszczenia, opuść je jak najszybciej, nie zatrzymując się np. w celu zabrania rzeczy osobistych lub załatwienia potrzeby fizjologicznej

• w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających, odpowiadaj na pytania osoby prowadzącej przesłuchanie (przedstaw się i opowiedz, jak znalazłeś się w miejscu zamachu) – bądź świadom, że do chwili potwierdzenia twojej tożsamości i wykluczenia udziału w grupie napastników, będziesz traktowany jak przestępca

JEŻELI W WYNIKU POMYŁKI LUB DYNAMICZNYCH ZDARZEŃ STAŁEŚ SIĘ PRZYPADKOWYM „CELEM” AKCJI POLICYJNEJ:

• nie stawiaj oporu - opór spowoduje zwiększenie gwałtowności działań, a policjanci będą traktowali cię jak napastnika

• wykonuj polecenia i instrukcje przekazywane przez interweniujących policjantów

• nie próbuj wyjaśniać sprawy, zadawać pytań czy dyskutować podczas akcji policyjnej - będziesz mógł wszystko wyjaśnić po zakończeniu działań

Zagrożenia mogą powstawać w czasie produkcji, przechowywania, transportu, wykorzystania i składowania substancji toksycznych.

ZACHOWANIE PODCZAS WYPADKÓW I AWARII TECHNICZNYCH Z UDZIAŁEM SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH:

• jeżeli usłyszysz dźwięk syreny alarmowej, włącz radio lub telewizor na lokalną stację, wysłuchaj komunikatu o powstałym zagrożeniu i dokładnie wykonuj polecenia. Komunikaty o skażeniach mogą być również ogłaszane przez megafony. W miarę możliwości schroń się w budynku

• nie jedz i nie pij płynów, które mogą być skażone; celów spożywczych używaj wyłącznie wody przegotowanej; nie podawaj skażonej paszy ani płynów zwierzętom hodowlanym

• jeżeli schroniłeś się w budynku

  • zamknij okna i drzwi, poinformuj o zagrożeniu przebywające z tobą osoby

  • w miarę możliwości uszczelnij okna, drzwi i otwory wentylacyjne taśmą lub zmoczonymi wodą ręcznikami, szmatami, prześcieradłami itp.

  • wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem

  • oddychaj przez filtr zrobiony z tkaniny lub innego miękkiego materiału (chusteczka, szalik, część odzieży, bandaż, wata) zmoczonego w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej, chroń skórę przed zetknięciem się z niebezpieczną substancją

  • wpuść do budynku zagrożonych przechodniów; jeśli znajdowali się w strefie skażenia, ich odzież powinna pozostać na zewnątrz

  • umyj się dużą ilością czystej wody z mydłem (nie wycieraj)

• jeśli jesteś na otwartej przestrzeni

  • w miarę możliwości chroń drogi oddechowe, staraj się oddychać przez część ubrania (chusteczkę, szalik itp.)

  • unikaj kontaktu z rozlanymi substancjami chemicznymi, gazami, oparami; oddal się od miejsca wycieku niebezpiecznych substancji w kierunku prostopadłym do przemieszczających się dymów i oparów

  • szukaj najbliższego budynku w którym będziesz mógł się schronić; wchodząc do pomieszczenia skażone ubranie zostaw na zewnątrz

• jeżeli jesteś w samochodzie

  • zamknij okna i wyłącz wentylację

  • w miarę możliwości chroń drogi oddechowe, staraj się oddychać przez część ubrania (chusteczkę, szalik itp.)

  • odjedź z miejsca skażenia

  • jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem niebezpiecznych substancji, dzwoń natychmiast na numer alarmowy 112, w miarę możliwości podając oznaczenie cyfrowe z tablicy na pojeździe

    Pojazdy przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi cyframi określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji. Przykładowe oznakowanie pojazdu przewożącego substancje niebezpieczne:

    

UDZIEL PIERWSZEJ POMOCY OSOBIE POSZKODOWANEJ:

• w miarę możliwości wynieś poszkodowanego z rejonu skażenia

• zdejmij skażoną odzież, jeśli to możliwe ciało zmyj dużą ilością czystej wody (nie wycieraj), oczy opłucz bieżącą wodą

• w miarę możliwości zapewnij poszkodowanemu dopływ świeżego powietrza

• w przypadku braku oddechu - zastosuj sztuczne oddychanie, a w przypadku zatrucia pokarmowego - wywołaj wymioty (tylko u przytomnych)

• zapewnij ochronę przed oziębieniem lub przegrzaniem; zapewnij poszkodowanemu pozycję siedząca lub leżącą

• nieprzytomnemu nie podawaj płynów ani pokarmów

• wezwij pomoc

CO ROBIĆ PO WYPADKU?

• jeżeli byłeś ewakuowany, nie wracaj do domu zanim władze lokalne stwierdzą, że jesteś bezpieczny

• odkażanie przeprowadzaj zgodnie z zaleceniami władz lokalnych

• przed ponownym zamieszkaniem otwórz wszystkie okna, włącz wentylatory i gruntownie przewietrz pomieszczenia - nie zapomnij odsłonić otworów wentylacyjnych

• umyj się i zmień ubranie

• skażone ubranie, maski, środki ochrony indywidualnej szczelnie odizoluj, zakop lub przekaż służbom likwidacji skażeń

• obserwuj nietypowe objawy zdrowotne, które mogą być spowodowane oddziaływaniem niebezpiecznych substancji

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

• petardy i fajerwerki kupuj tylko w sprawdzonych, rzetelnych sklepach, w oryginalnych opakowaniach, z dołączoną instrukcją obsługi w języku polskim, zawierającą informację dotyczącą sposobu odpalenia oraz zasady bezpiecznego użytkowania UWAGA: petard i fajerwerków NIE WOLNO sprzedawać osobom nieletnim, jest to przestępstwo zagrożone karą (od grzywny do pozbawienia wolności do lat 2)

• przed odpaleniem sprawdź czy produkt jest kompletny, nie ma uszkodzeń lub wad fabrycznych (pęknięcia, wgniecenia, wybrzuszenia, rozłączone lub źle połączone części)

• petardy i fajerwerki odpalaj zawsze zgodnie z instrukcją; „z ręki” można odpalać wyłącznie petardy i fajerwerki posiadające bezpieczne uchwyty;

• petard i fajerwerków NIE WOLNO dawać do odpalenia dzieciom

• petard i fajerwerków NIE WOLNO używać w pomieszczeniach zamkniętych i w pobliżu obiektów łatwopalnych

• nie odpalaj petard i fajerwerków w stanie nietrzeźwym

• jeśli wyrób pirotechniczny nie eksplodował po odpaleniu i wypaleniu lontu - nie podchodź, aby sprawdzić, co się stało

• niestosowanie się do zasad bezpiecznego użytkowania GROZI KALECTWEM LUB ŚMIERCIĄ

• huk petard i fajerwerków może powodować strach i agresywne reakcje zwierząt, zwłaszcza psów – chroń je przed błyskami i hałasem

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – numer alarmowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

BEZPIECZNE ZACHOWANIA

• Dowiedz się jak najwięcej o miejscu, do którego się wybierasz

• Słuchaj prognoz pogody

• Poinformuj rodzinę lub znajomych o planowanej trasie podróży, miejscu pobytu i spodziewanym czasie swojego powrotu.

• Planując wyjazd za granicę, sprawdź, jaka jest sytuacja polityczna i społeczna w wybranym regionie oraz upewnij się, czy i jakie są wymagane szczepienia (ostrzeżenia dla podróżujących znajdziesz na stronie MSZ)

• Przestrzegaj miejscowego prawa i zwyczajów

• Wykup polisę ubezpieczeniową

• Nie trzymaj wszystkich dokumentów, kart i pieniędzy w jednym miejscu. Przed pobraniem pieniędzy z bankomatu zwróć uwagę czy ktoś Cię nie obserwuje

• Bądź ostrożny w zawieraniu nowych znajomości - nie jedz, nie pij niczego czym częstują Cię osoby nieznajome

• Nigdy nie zgadzaj się na przewiezienie cudzego bagażu lub paczek

• Bądź czujny w miejscach zatłoczonych

• Nigdy nie zostawiaj bagażu bez nadzoru

• W razie niebezpieczeństwa jak najszybciej oddal się z zagrożonego miejsca, o zaistniałej sytuacji powiadom Policję.

• Wybierając się w podróż zabezpiecz swoje mieszkanie:

  • Sprawdź czy urządzenia domowe są wyłączone

  • Sprawdź czy instalacja gazowa i wodna jest wyłączona

  • Usuń z balkonu lub tarasu przedmioty które w czasie burzy mogłyby zostać porwane przez wiatr

  • Sprawdź zamkniecie okien i drzwi

  • Poinformuj rodzinę i zaufanych sąsiadów o wyjeździe i miejscu pobytu -poproś ich o opiekę nad mieszkaniem, pozostaw numer telefonu kontaktowego

AKTYWNY WYPOCZYNEK

• Bądź aktywny fizycznie, ale zachowaj rozsądek, nie uprawiaj sportów w miejscach niedozwolonych

• Używaj tylko sprawnego sprzętu sportowego

• Noś elementy odblaskowe na ubraniu

• Stosuj zabezpieczenia podczas uprawiania sportów np. ochraniacze, kask, kapok, itp.

• Na bieżąco monitoruj stan swojego zdrowia

• Nie wszystkie sporty uprawiane przez dorosłych są odpowiednie dla dzieci

NAD WODĄ

• Nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu lub narkotyków

• Korzystaj tylko ze strzeżonych kąpielisk

• Przestrzegaj regulaminu kąpieliska i słuchaj poleceń ratownika

• Unikaj pływania samemu

• Nie skacz na głowę do nieznanej wody

• Nie zanurzaj się gwałtownie w wodzie po długim przebywaniu na słońcu

• Zawsze bądź w pobliżu gdy Twoje dziecko wchodzi do wody

• Pływając łodzią, kajakiem, rowerem wodnym miej na sobie kamizelkę ratunkową

• Korzystając ze sprzętu pływającego sprawdzaj prognozy pogody i nie lekceważ sygnałów o niebezpieczeństwie

W GÓRACH

• Planując wyjście w góry sprawdź informacje o szlakach i warunkach panujących w górach

• Wybierając trasę weź pod uwagę możliwości wszystkich uczestników wyprawy

• W góry wychodź rano, najlepiej w grupie

• Wychodząc na wycieczkę, zostaw wiadomość, dokąd i którędy się udajesz i kiedy zamierzasz wrócić

• Nigdy nie schodź ze szlaku i nie oddalaj się od grupy

• Weź ze sobą zapas wody i jedzenia, naładowany telefon komórkowy (zapisz numer ratunkowy do GOPR/TOPR), ciepłe i nieprzemakalne ubranie na wypadek zmiany pogody, latarkę (najlepiej na dynamo), mapę, podręczną apteczkę i zapałki zapakowane tak, by nie zamokły

• Pamiętaj o odpowiednim ubraniu i wygodnych butach, dostosowanych do terenu i pogody

• W przypadku pogorszenia pogody zawróć z trasy.

W LESIE

• Stosuj się do zaleceń na tablicach informacyjnych i znakach

• Na dłuższą wycieczkę i biwak w lesie zabierz ze sobą zapas wody i jedzenia, nieprzemakalne ubranie, naładowany telefon komórkowy, latarkę (najlepiej na dynamo), mapę, podręczną apteczkę i zapałki zapakowane tak, by nie zamokły

• Biwakuj i rozpalaj ogniska tylko w wyznaczonych miejscach, opuszczając obozowisko pozostaw po sobie porządek

• Nie zakłócaj ciszy, nie niszcz siedlisk, nie zrywaj roślin chronionych

• Nie zbieraj grzybów, jeśli nie jesteś pewny czy są jadalne

• Nie jedz nieznanych owoców, niektóre na pozór wyglądające na jadalne są silnie trujące, np. wilcza jagoda, konwalia majowa, zimowit jesienny czy tojad

• Uważaj na kleszcze i owady - chroń się przed nimi odpowiednim ubraniem i preparatami odstraszającymi

• Uważaj na dzikie zwierzęta, staraj się unikać kontaktu z nimi

• Ubierz się odpowiednio do warunków pogodowych

• Pamiętaj, że zmrok w lesie zapada co najmniej pół godziny szybciej niż na otwartej przestrzeni

• Alarmuj gdy zauważysz pożar w lesie

ZIMA

• Ubieraj się odpowiednio do temperatury

• Używaj kasku do sportów zimowych

• Jazdę na łyżwach trenuj tylko na lodowisku - nie wchodź na zamarznięte zbiorniki wodne

• Zjeżdżaj na sankach w miejscach bezpiecznych położonych daleko od jezdni i zbiorników wodnych

• Do sportów zimowych wybieraj przygotowane i oznakowane miejsca, odpowiednie do twoich umiejętności

• Zawsze czytaj instrukcje i regulaminy stoków narciarskich

• W zimie zmrok zapada szybko – noś elementy odblaskowe

• Ucz dzieci bezpiecznych zabaw na śniegu

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – ogólnopolski i europejski numer ratunkowy

• 999 – Pogotowie Ratunkowe

• 998 – Straż Pożarna

• 997 – Policja

• 984 lub 601-100-100 – numer ratunkowy nad wodą (WOPR i MOPR)

• 985 lub 601-100-300 – numer ratunkowy w górach (TOPR i GOPR)

Cyberbezpieczeństwo

Serwisy społecznościowe są jednymi z najpopularniejszych stron odwiedzanych przez użytkowników internetu, służą przede wszystkim do utrzymywania kontaktów prywatnych i zawodowych oraz dzieleniem się opiniami i materiałami multimedialnymi. Korzystając z serwisów społecznościowych należy zachować ostrożność, ponieważ  nieostrożne korzystanie z mediów społecznościowych może prowadzić m.in. do wycieku lub kradzieży wrażliwych danych, kradzieży tożsamości, kontaktu z niepożądanymi informacjami.

Korzystając z mediów społecznościowych pamiętaj:

1. Zakładając profil należy rozważyć czy konieczne jest, aby profil zawierał imię i nazwisko użytkownika. Informacje publikowane w serwisach mogą dotyczyć również osób, które nie są jego użytkownikami. Dlatego warto monitorować informacje publikowane w internecie na swój temat w internecie i w razie konieczności podejmować stosowne kroki np. zgłosić krzywdzące/nieprawdziwe informacje do moderacji.
2. Hasło umożliwiające logowanie do serwisu powinno być silne (składające się z losowych znaków) i inne niż wykorzystywane w pozostałych serwisach; w celu zwiększenia bezpieczeństwa zaleca się wprowadzenie podwójnej weryfikacji (za pomocą hasła sms). Zmiana hasła powinna nastąpić za każdym razem, jeśli występuje podejrzenie, że mogło zostać przechwycone lub po upływie 180 dni.
3. Zakładając konto należy odpowiednio skonfigurować ustawienia prywatności zwracając szczególną uwagę na umożliwienie wyszukania profilu przez zewnętrzne wyszukiwarki, ustawienia odbiorców postów, możliwość oznaczania na zdjęciach i filmach, dostęp do znajomych czy lokalizacji, itp. Należy weryfikować regulamin oraz funkcjonalność serwisu, ponieważ wprowadzane zmiany mogą być kluczowe dla bezpieczeństwa.
4. Zapraszanie  znajomych lub przystępowanie do grup społecznościowych może prowadzić do ujawnienia prywatnych danych. Należy zwrócić uwagę również na to, do czego mają dostęp aplikacje oraz jakiego rodzaju dane są udostępniane w grach i quizach.
5. Nie należy klikać w podejrzane linki oraz aplikacje; urządzenie z którego korzystamy powinno być na bieżąco aktualizowane. Jeśli zdarzy się, że musimy skorzystać z serwisu społecznościowego poza zaufanym urządzeniem lub siecią, należy pamiętać o wylogowaniu się z serwisu oraz zmianie hasła dostępu przy następnej wizycie.
6. Pamiętaj, że informacją nie jest tylko tekst, ale również zdjęcie lub film (uwidoczniony adres na kopercie lub tabliczce, nr karty kredytowej, charakterystyczne obiekty pozwalające na identyfikację Twojego miejsca przebywania lub Twoich bliskich); polubione miejsca (jak również „meldowania”) lub grupy do których należysz.
7. Pamiętaj, że korzystając z serwisów społecznościowych łatwo można (również nieintencjonalnie) zdradzić poufne i wrażliwe dane osób trzecich, pracodawcy, kontrahenta. Publikując informacje lub zdjęcie zapytaj o zgodę osoby zainteresowane.
8. O ile nie powalają na to regulaminy pracodawcy, nie należy korzystać z prywatnych profili w celach zawodowych oraz przechowywać lub przesyłać dokumentacji służbowej za pomocą zewnętrznych nieautoryzowanych serwisów.
9. Skasuj swój profil w serwisie, z którego nie będziesz więcej korzystać.
10. Jeśli padłeś ofiarą przestępstwa internetowego nie kasuj żadnych danych, sporządź kopię całej korespondencji. Rozważ czasową zmianę ustawień prywatności na bardziej rygorystyczne.
11. Reaguj na niebezpieczne zachowania innych użytkowników oraz publikowane przez nich treści niedozwolone i zgłaszaj do moderacji serwisu, wyspecjalizowanych zespołów reagujących lub policji.
12. Jeśli osoby niepełnoletnie korzystają z serwisów społecznościowych opiekunowie powinni podejmować kroki zwiększające ich bezpieczeństwo takie jak: rozmowy uświadamiające, bezwzględne reagowanie w przypadkach zagrożeń, zwiększenie rygorystyczności w ustawieniach prywatności oraz monitorowanie zachowań dziecka.

Bezpieczeństwo dzieci w Internecie

Bezpieczne zachowania:

• Przed udostępnieniem dziecku sprzętu (np. telefon, tablet) przygotuj go konfigurując program antywirusowy i filtry kontroli rodzicielskiej, automatyczne płatności, ograniczenia czasowe oraz ustal z dzieckiem obowiązujące zasady (ograniczenia czasowe, rodzaj aktywności). Wymagaj, aby dziecko zgłaszało sytuacje kiedy się przestraszy lub spotka je coś nieoczekiwanego.
• Im mniejsze dziecko tym częściej monitoruj jego zachowania w sieci. Z nastolatkami rozmawiaj zarówno o treściach jak i osobach, które mogą spotkać w sieci i uczulaj na niebezpieczeństwa. Staraj się poznać znajomych dziecka tak samo, jakby to byli znajomi przychodzący do Waszego domu.
• Zwróć uwagę na zdjęcia i statusy, które publikujesz sam, oraz które publikują dzieci. Udostępnianie nieznajomym informacji o wyjeździe lub zdjęć z zajęć dodatkowych pozwala na poznanie miejsc Waszego przebywania i może sprowokować niebezpieczne sytuacje (np. włamanie do mieszkania czy porwanie dziecka).
• Nie publikuj zdjęć dziecka, gdzie jest niekompletnie ubrane, ponieważ mogą być atrakcyjne dla osób o pedofilskich skłonnościach. Nie publikuj ośmieszających zdjęć dzieci, ponieważ pokazuje to brak szacunku dla drugiej osoby.
• Reaguj na szkodliwe materiały publikowane w internecie. Zgłaszaj do moderacji lub wyspecjalizowanych zespołów (m.in. moderatorzy, działy abuse, www.dyzurnet.pl).

W przypadku podejrzenia, że dziecko utrzymuje kontakt z niebezpiecznym nieznajomym:

• Nie kasuj żadnych dowodów, zabezpiecz wszystkie rozmowy i przesłane materiały (zwróć szczególną uwagę na pornografię, manifesty polityczne, informacje o niebezpiecznych substancjach, dietach). Zabezpiecz również materiały wyprodukowane przez dziecko.
• Nie podejmuj samodzielnie kontaktu z osobą niebezpieczną, ponieważ może to utrudnić działania policji.

• Skontaktuj się z policją, wydrukuj kopie najważniejszych wiadomości. Możesz również zwrócić się do wyspecjalizowanych zespołów (www.116111.pl, www.dyzurnet.pl) lub pedagoga/psychologa szkolnego.
• Pamiętaj, że dziecko może być pod wpływem osoby, którą uważa za swojego przyjaciela. Dlatego działaj rozważnie, wpieraj dziecko i go nie obwiniaj. Zwróć uwagę na wszystkie możliwe kanały komunikacji (np. nieznany aparat telefoniczny czy profil na portalu społecznościowym).

W przypadku gdy natrafisz na szkodliwe materiały publikowane w internecie:

• Reaguj zgłaszając niebezpieczne zachowania do moderatorów.
• Jeśli masz podejrzenie, że materiały są nielegalne np. pornografia z udziałem dzieci, nakłanianie do samookaleczeń, zgłoś informację na policję lub wyspecjalizowanego zespołu.
• Nie rozsyłaj dalej szkodliwych materiałów i nie odpowiadaj na zaczepki ze strony innych użytkowników.

Bezpieczeństwo urządzeń mobilnych. Wskazówki dla podróżujących

Smartfony, laptopy czy tablety – towarzyszą nam dzisiaj praktycznie na każdym kroku. Kiedy jesteśmy w podróży, pomagają nam w utrzymywaniu kontaktu ze światem. Urządzenia mobilne mogą także stanowić bogate źródło informacji zarówno o nas, jak i naszych bliskich: lista kontaktów, zdjęcia, filmy, historia lokalizacji, dane medyczne i finansowe. Niezależnie od tego, czy planujemy podróż służbową, czy wyjazd na wakacje, dobrze jest zadbać o ich bezpieczeństwo.

Pierwszy krok – STÓJ. POMYŚL. POŁĄCZ.

• STÓJ: Zatrzymaj się, by dowiedzieć się, jak być bezpiecznym w sieci i unikać potencjalnych zagrożeń.

• POMYŚL: Poświęć chwilę, aby upewnić się, że droga do wirtualnego świata jest bezpieczna. Korzystaj z sieci z rozwagą, pamiętając nie tylko o sobie, ale i o Twoim otoczeniu.
• POŁĄCZ: Ciesz się bezpiecznym użytkowaniem urządzeń mobilnych.

Twoje dane są cenne. Zadbaj o ich bezpieczeństwo.

• Chroń urządzenia przed niepowołanym dostępem: Wymyśl i ustaw trudne do odgadnięcia hasło lub skorzystaj z możliwości, jakie daje czytnik linii papilarnych. Pomoże to dodatkowo chronić Twoje dane w przypadku kradzieży lub utraty urządzenia.
• Świadomie wybieraj aplikacje: Zrezygnuj z tych, które pochodzą z niezaufanych źródeł, lub posiadają wątpliwą reputację. Zwracaj uwagę na komunikaty, w których aplikacje proszą o przyznanie uprawnień. Lista kontaktów, historia lokalizacji i inne informacje na Twój temat są cenne – sam decyduj, komu chcesz je udostępnić.
• Widoczny / niewidoczny: Niektóre sklepy, centra usługowe, czy inne odwiedzane miejsca, mogą wykorzystywać WiFi i Bluetooth do rejestrowania naszego położenia, kiedy znajdziemy się w ich zasięgu. Wyłączaj WiFi i Bluetooth na czas, kiedy z nich nie korzystasz.
• Uważaj na hotspoty WiFi: Publicznie dostępne sieci bezprzewodowe bywają niebezpieczne. Kiedy jesteś do nich podłączony, przesyłane treści mogą być potencjalnie widoczne dla innych. Nie używaj ich w celu logowania się do ważnych serwisów, takich jak bankowość elektroniczna, konto pocztowe, czy serwisy społecznościowe. Korzystanie z tych usług poza domem będzie bezpieczniejsze, jeśli skorzystasz z własnego modemu 3G/LTE lub połączenia przez sieć VPN.

Urządzenia zawsze aktualne:

• Zadbaj o aktualizacje: Podobnie jak komputery, również urządzenia mobilne bywają podatne na zagrożenia. Posiadanie aktualnego systemu, przeglądarki internetowej, oprogramowania antywirusowego i aplikacji, pomoże ochronić Cię przed atakami i szkodliwym oprogramowaniem.
• Zachowaj porządek: Niektóre aplikacje wykorzystujemy jedynie tymczasowo, np. planując wakacyjną podróż. Odinstaluj te, z których już nie korzystasz. To dobra praktyka, poprawiająca bezpieczeństwo.

Odwiedź https://stojpomyslpolacz.pl/ i dowiedz się więcej.

© TM 2019 STOP. THINK. CONNECT. Messaging Convention, Inc.

Phishing – niebezpieczne wiadomości

Pierwsza reakcja:

Jeżeli otrzymałeś wiadomość e-mail od nieznanego nadawcy, lub taką której się nie spodziewasz, lub gdy cokolwiek w treści tej wiadomości wzbudzi Twój niepokój, nie klikaj w linki ani przyciski graficzne w treści, ani w załączniki. Grozi to zarażeniem komputera złośliwym oprogramowaniem.

Ocena sytuacji:

•  Złośliwa wiadomość może być powiadomieniem na temat czegoś co nas nie dotyczy, np. informacją o fakturze za towar czy usługę której nie zamawialiśmy, awizem dotyczącym przesyłki której nie oczekujemy.
• Nadawcą takiej wiadomości są cyberprzestępcy którzy w ten sposób chcą zarazić Twój komputer złośliwym oprogramowaniem i tą drogą przejąć nad nim kontrolę, np. w celu wyłudzenia loginu i hasła do internetowego banku, skrzynki pocztowej, czy mediów społecznościowych.

 Reakcja:

• Jeśli podejrzana wiadomość wygląda jak wysłana ze znanej Ci instytucji czy przez znaną Ci osobę, skontaktuj się telefonicznie z nadawcą i ostrzeż go, że w jego imieniu wysyłane są fałszywe wiadomości.
• Wiadomość wyeksportuj wraz z załącznikami i nagłówkami do pliku w formacie EML i prześlij na adres cert@cert.pl  albo zgłoś jako incydent w formularzu na stronie https://www.cert.pl/zglos-incydent/, załączając plik EML. Jeżeli nie potrafisz tego zrobić, poproś znajomego o pomoc, lub skontaktuj się z zespołem CERT Polska (cert@cert.pl) w celu uzyskania dodatkowych wskazówek.

Ransomware

Złośliwe oprogramowanie jest jednym z największych zagrożeń dla indywidualnego użytkownika komputera osobistego. Szczególnie groźne jest oprogramowanie szyfrujące dla okupu dane użytkownika (zwane także “ransomware”). Oprogramowanie to ma jeden cel – zmusić użytkownika aby zapłacił okup za przywrócenie dostępu do swoich danych.

Większość rodzin złośliwego oprogramowania tego rodzaju używa mocnych, nowoczesnych szyfrów których nie da się łatwo złamać. Po zaszyfrowaniu danych na zarażonym komputerze, wirus wyświetla użytkownikowi groźnie wyglądający komunikat żądający pieniędzy za udostępnienie klucza albo programu odszyfrowującego. Niektóre odmiany ransomware blokują całkowicie dostęp do systemu operacyjnego, czyniąc sprzęt zupełnie bezużytecznym.

Atakowane są także urządzenia z systemem Android. Ponieważ system ten zazwyczaj uniemożliwia aplikacji dostęp do danych innych programów, telefon jest blokowany przez nakłonienie użytkownika aby zezwolił złośliwemu programowi na korzystanie z funkcji zarządzania telefonem, po czym ustawiana jest blokada ekranu na długie, nieznane właścicielowi urządzenia hasło.

Niebezpieczeństwo dla sieci firmowych:

Atak ransomware jest szczególnie niebezpieczny dla infrastruktury firmowej – jeśli złośliwy program zostanie uruchomiony na komputerze mającym prawa zapisu do zasobów sieciowych na których przechowywane są firmowe dane, zostaną one zaszyfrowane razem z danymi znajdującymi się na bezpośrednio zaatakowanym komputerze.

Droga infekcji:

Złośliwe oprogramowanie tego typu może być rozpowszechniane na różne sposoby:

• rozsyłane jako złośliwe załączniki w wiadomościach e-mail zachęcających do kliknięcia;
• instalowane przez złośliwe strony WWW;
• instalowane przez złośliwe reklamy na legalnych stronach WWW;
• instalowane za pomocą złośliwego oprogramowania którym komputer był już zarażony wcześniej;
• instalowane poprzez nieuprawniony zdalny dostęp do komputera.

Obrona przed ransomware:

Obronić się przed tym typem ataku jest bardzo trudno. Należy zachowywać ostrożność przeglądając strony internetowe, warto zainstalować w przeglądarce wtyczkę blokującą reklamy, podejrzliwie też należy się odnosić do sytuacji zachęcających nas do kliknięcia w nietypowy odnośnik albo uruchomienia nieznanego programu. Jednak właściwie jedynym pewnym sposobem na zabezpieczenie się jest tworzenie na bieżąco kopii zapasowych swoich danych. Jeżeli nasz system ma funkcję wykonywania na bieżąco kopii zapasowej danych, warto z niej skorzystać, jednak należy pamiętać że bardziej rozbudowane wersje ransomware usuwają część automatycznie zapisywanych kopii danych i systemu. Podobnie w wypadku firm i większych organizacji ważne jest podnoszenie świadomości użytkowników oraz wdrożenie odpowiednich procesów ochrony danych.

Indywidualni użytkownicy mogą sobie ułatwić tworzenie kopii zapasowych przez korzystanie z wirtualnych dysków w chmurze, niektóre takie serwisy nie tylko pozwalają z łatwością dzielić się plikami ale też zapisują historię zmian. Jeśli dane na takim dysku zostaną zaszyfrowane przez ransomware, użytkownik może je odzyskać sięgając do wcześniejszych wersji.

Należy też aktualizować system i zainstalowane aplikacje kiedy pojawiają się uaktualnienia oraz w przypadku komputerów stacjonarnych zainstalować i uruchomić program antywirusowy, już nawet dostępny za darmo dla wszystkich użytkowników Windows program Defender stanowi znaczącą ochronę.

Po ataku:

Jeśli jednak staniemy się celem i nasze dane zostały zaszyfrowane, należy sprawdzić stronę https://www.nomoreransom.org/ na której znajdują się narzędzia do odzyskiwania plików zaszyfrowanych przez kilka rodzin ransomware – jeśli cyberprzestępcy popełnili błędy, istnieje szansa na odzyskanie danych. Warto też zgłosić atak do CERT Polska pod adresem https://cert.pl/ – specjaliści z CERT gromadzą informacje o atakach ransomware i tworzą narzędzia do odszyfrowywania danych i zwalczania tego typu ataków.

Cyber słownik

CERT/CSIRT – (Computer Emergency Response Team/Computer Security Incident Response Team) - określenie zespołu reagowania na incydenty komputerowe patrz: Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe

CERT Polska – pierwszy w Polsce zespół reagowania na incydenty komputerowe, powołany w strukturach NASK – Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (www.cert.pl)

CSIRT GOV – rządowy zespół reagowania na incydenty komputerowe

CSIRT MON – zespół reagowania na incydenty komputerowe w resorcie obrony narodowej

DoS (denial of service; dosłownie: odmowa usługi) – atak, którego skutkiem jest uniemożliwienie dostępu do usługi na serwerze (na przykład skorzystania ze strony www)

DDoS (distributed denial of service) – atak DoS przeprowadzany z wielu źródeł jednocześnie

Dyżurnet.pl - działający w NASK – Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej  punkt kontaktowy do zgłaszania  nielegalnych treści w Internecie szczególnie treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci (www.dyzurnet.pl)

Incydent (incydent komputerowy) -  zdarzenie zagrażające lub naruszające bezpieczeństwo sieci Internet

Luka – błąd w oprogramowaniu, który ma wpływ na bezpieczeństwo jego użytkowania

Poprawka bezpieczeństwa (patch, łata) – oprogramowanie, zwykle dostarczane przez producenta, usuwające lukę

Malware (od malicious software ) – patrz: złośliwe oprogramowanie

Phishing – atak mający na celu wydobycie informacji (np. hasła) przez podszycie się pod zaufany podmiot (na przykład bank)

Ransomware (od ransom = okup i malware) – rodzaj złośliwego oprogramowania, któreuniemożliwia użytkownikowi dostęp do jego danych (najczęściej przez zaszyfrowanie), a do przywrócenia go wymaga wpłacenia okupu

Szyfrowanie – proces przekształcania informacji w taki sposób, że jej odczytanie nie jest możliwe bez znajomości tzw. klucza odszyfrującego

Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe -  zespół tworzony przez ekspertów, posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie oraz procedury postępowania w przypadku wystąpienia incydentu; do głównych zadań Zespołu należy przyjmowanie zgłoszeń o incydentach bezpieczeństwa sieciowego oraz analiza bieżących zagrożeń występujących w sieci Internet

Złośliwe oprogramowanie – oprogramowanie, którego działanie powoduje szkody dla użytkownika