Poradnik obywatela

Numery alarmowe
  • Ogólnopolski Telefon Alarmowy 112
  • Pogotwie Ratunkowe 999
  • Straż Pożarna 998
  • Policja 997

Sprawdź i zapisz inne potrzebne telefony interwencyjne: np. Straży Miejskiej, wodociągów, dostawców gazu i prądu, a jeżeli posiadasz polisę ubezpieczeniową – także agenta ubezpieczeniowego.

Dzwoniąc na numer alarmowy podaj:

  • dokładny adres z nazwą miejscowości,
  • co się stało,
  • ilość osób poszkodowanych,
  • stan poszkodowanych,
  • nazwisko i telefon.

UWAGA – nie rozłączaj się! Dyspozytor zawsze pierwszy odkłada słuchawkę.


Warto wiedzieć
  • Nagły wypadek może się zdarzyć nawet w najbezpieczniejszym miejscu i wśród najbardziej odpowiedzialnych osób.
  • Najczęstszymi ofiarami nagłych zdarzeń są dzieci i ludzie w podeszłym wieku, dlatego zwracajmy szczególną uwagę na miejsca, w których zwykli przebywać.
  • Zapewnij dzieciom odpowiednią edukację na temat bezpieczeństwa, odpowiednią do ich wieku, a szczególnie dotyczącą zachowania na drodze, zachowania w stosunku do nieznajomych, psów i dzikich zwierząt.
  • Jeżeli zamierzasz wybrać się w dalszą podróż, to staraj się do niej odpowiednio przygotować. Poinformuj rodzinę lub znajomych o planowanej trasie podróży i spodziewanym czasie swojego powrotu.
  • Przygotuj się przed sytuacją kryzysową - przemyśl, jakie zagrożenia mogą ciebie dotyczyć.

W razie zagrożenia
  • Sprawdź miejsca pobytu domowników i osób z najbliższego otoczenia.
  • Poinformuj ich o istniejącym niebezpieczeństwie.
  • Gdy jesteś poza domem , skontaktuj się z najbliższymi, informując ich o sytuacji, miejscu swego pobytu oraz o sposobie dalszego kontaktowania się.
  • Nie poddawaj się panice, dawaj przykład rozumnych zachowań.
  • Słuchaj komunikatów podawanych w lokalnych rozgłośniach radiowych i telewizyjnych lub przez właściwe służby ratownicze.

Domowa apteczka

Podstawowe wyposażenie domowej apteczki zawierać powinno:
gazę opatrunkową jałową, sterylne bandaże (w tym dziane i elastyczne), taśmy przylepne (plaster bez opatrunku), plastry z opatrunkiem, nożyczki (najlepiej bez ostrych końców), chustę trójkątną, koc ratowniczy (folię NRC), termometr, środki aseptyczne (np. jodyna), środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany, mydło, rękawice lateksowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny;

Góra strony
Jeżeli jesteś świadkiem wypadku
  • Pamiętaj, że podjęcie czynności ratowniczych w czasie pierwszych 3-5 minut od wypadku zwiększa szanse poszkodowanego na przeżycie
  • Podejmując działania ratownicze upewnij się czy Tobie i poszkodowanym nie zagraża niebezpieczeństwo.
  • Oceń sytuację. Sprawdź, ilu jest poszkodowanych, kto jest w najcięższym stanie. Pamiętaj, że najgłośniej narzekający może wymagać najmniejszej pomocy w odróżnieniu od cierpiącego w ciszy. Oceń, czy nie ma zagrożenia wystąpienia dodatkowego niebezpieczeństwa, np. wybuchu czy pożaru.
  • Spróbuj wstępnie rozpoznać przyczynę dolegliwości poszkodowanego. Czasami jest to bardzo proste, np. w przypadku rany głowy. Często jednak jednoznaczna ocena bywa trudna, ponieważ osoba wymagająca pomocy jest nieprzytomna.
  • Jak najszybciej zorganizuj pomoc i wezwij służby ratownicze. Zazwyczaj potrzebna jest pomoc pogotowia lekarskiego. Jeżeli tak jest, poproś o pomoc "gapiów" – PAMIĘTAJ: POPROŚ O POMOC KONKRETNĄ, WYBRANĄ OSOBĘ. Czasami możesz być jedyną osobą, która jest w stanie podjąć czynności ratujące czyjeś życie przed przybyciem wykwalifikowanej pomocy.
  • Jak najszybciej udziel niezbędnej pomocy z wykorzystaniem dostępnych środków. Zakres czynności może być różny - od zwykłej rozmowy i obserwacji chorego, aż do konieczności tamowania poważnego krwotoku. Pamiętaj, że ofiara zdarzenia może cierpieć z powodu więcej niż jednej przyczyny, dlatego zajmij się najpierw najpoważniejszym urazem.
  • Jeżeli w pobliżu znajduje się automatyczny defibrylator zewnętrzny AED wyślij konkretną osobę żeby go przyniosła i postępuj zgodnie z poleceniami wydawanymi przez urządzenie.

Algorytm zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych
  • Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. Zadbaj także o swoje bezpieczeństwo.
  • Sprawdź reakcję poszkodowanego: delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: "Czy wszystko w porządku? Co się stało?".
  • Jeżeli reaguje:
    • zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo;
    • dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna; regularnie oceniaj jego stan.
  • Jeżeli nie reaguje:
    • jeśli to możliwe poproś o pomoc konkretną osobę,
    • odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij jego drogi oddechowe, wykonując odchylenie głowy do tyłu i uniesienie żuchwy.
  • Utrzymując drożność dróg oddechowych, wzrokiem, słuchem i dotykiem poszukaj prawidłowego oddechu:
    • oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
    • nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych,
    • nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych,
      UWAGA: W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy.
  • Jeżeli oddech jest prawidłowy:
    • ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej,
    • wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc (wezwij pogotowie),
    • regularnie oceniaj oddech.
  • Jeżeli oddech nie jest prawidłowy:
    • wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij pogotowie, wróć i rozpocznij zabiegi resuscytacyjne zgodnie z poniższym opisem:
      • uklęknij obok poszkodowanego,
      • ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego (nie uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka),
      • ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym i spleć dłonie,
      • pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość ok. 5 cm,
      • po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka,
      • powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę,
      • po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
      • zaciśnij nos poszkodowanego i wykonaj dwa oddechy ratownicze wdychając powietrze do ust poszkodowanego;
    • kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2,
  • Jeżeli dysponujesz automatycznym defibrylatorem zewnętrznym AED, użyj go nawet w trakcie wykonywania resuscytacji - defibrylator ułatwia prowadzenie akcji ratowniczej, może być używany przez osoby niezależnie od ich poziomu wyszkolenia!
    • rozpakuj urządzenie,
    • włącz urządzenie i naklej elektrody zgodnie z instrukcją na odsłoniętą klatkę piersiową poszkodowanego (jeżeli na miejscu jest więcej niż jeden ratownik naklej elektrody bez przerywania resuscytacji),
    • postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi wydawanymi przez urządzenie,
    • upewnij się że nikt nie dotyka poszkodowanego podczas analizy rytmu przez AED i podczas wyładowania.

UWAGA: w przypadku gdy nie masz możliwości, nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych (np. zakrwawiona twarz, wymiociny, itp.) możesz prowadzić reanimację ograniczoną tylko do uciśnięć klatki piersiowej. Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę.
  • Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
  • Kontynuuj resuscytację do czasu gdy:
    • przybędą służby medyczne i przejmą działania,
    • poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać,
    • będziesz wyczerpany ,
    • wystąpi sytuacja zagrażająca twojemu bezpieczeństwu.
Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:
  • Ogólnopolski Telefon Alarmowy 112
  • Pogotwie Ratunkowe 999
  • Straż Pożarna 998
  • Policja 997

Wzywanie pomocy:
  • Przedstaw się - podaj swoje imię i nazwisko,
  • Podaj dokładny adres, gdzie miało miejsce zdarzenie (jeśli nie znasz adresu, podaj charakterystyczne punkty, elementy krajobrazu itp.),
  • Co się stało: ilu jest poszkodowanych, w jakim są stanie, czy poszkodowani oddychają, czy są przytomni, jakie mają obrażenia,
  • Podaj inne ważne informacje o zdarzeniu.

Pamiętaj! Dyspozytor rozłącza się jako pierwszy.


Góra strony

Każda rodzina powinna mieć przygotowane podstawowe wyposażenie na wypadek klęsk żywiołowych, gotowe do spakowania na wypadek ewakuacji Podczas katastrof może wystąpić brak elektryczności, gazu, wody itp. Możliwe jest też, że warunki uniemożliwią opuszczenie domu przez wiele dni. Przygotowane zawczasu wyposażenie ułatwi przetrwanie trudnego okresu.

Wyposażenie powinno zawierać:

  • żywność: mięso, owoce i warzywa w puszkach; puszkowane soki, mleko i zupy; cukier, sól i przyprawy; wysokokaloryczne pożywienie (witaminy, słodycze, żywność dla niemowląt i ludzi starszych, krakersy, suchary, ekstrakty kawy i herbaty) - zapas na okres 3 - 5 dni przechowywać w chłodnym i suchym miejscu;
  • wodę: wodę należy zgromadzić najlepiej w plastikowych pojemnikach w ilości 4 - 5 litrów na osobę na okres 3 - 5 dni, wliczając wodę do utrzymania podstawowych zasad higieny (woda powinna być odkażona, np. wybielaczem do prania o stężeniu 5,25 % w ilości 1 kropla na litr wody);
  • odzież i rzeczy do spania: każdy domownik powinien posiadać 1 zmianę bielizny, ciepłej odzieży i butów, a dodatkowo okrycie przeciwdeszczowe, koc lub śpiwór;
  • apteczkę pierwszej pomocy: gaza opatrunkowa jałowa, sterylne bandaże (w tym dziane i elastyczne), taśmy przylepne (plaster bez opatrunku), plastry z opatrunkiem, nożyczki (najlepiej bez ostrych końców), chustę trójkątną, koc ratowniczy (folię NRC), termometr, środki aseptyczne (np. jodyna), środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany, mydło, rękawice lateksowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny;
  • przybory i narzędzia: turystyczny zestaw do gotowania, radio na baterie lub dynamo, latarki na baterie lub dynamo, zapasowe baterie, nóż wieloczynnościowy lub scyzoryk, zapałki, gwizdek, lusterko, przybory do pisania, przybory do higieny, plastikowe pojemniki, worki foliowe, mocną taśmę klejącą, linkę, papier toaletowy, przybory do szycia; przybory i narzędzia powinny być sprawdzone i użyteczne – nie marnuj miejsca na gadżety, którymi nie potrafisz się posłużyć i które niepotrzebnie obciążą bagaż w przypadku ewakuacji.

PAMIĘTAJ: woda i żywność gromadzona na czas klęski żywiołowej powinna mieć możliwie długi termin zdatności do spożycia; sprawdzaj zapasy co jakiś czas i regularnie je wymieniaj, wykorzystując zapasy z kończącym się terminem do bieżących potrzeb.

Dodatkowe zasady dotyczące bagażu w przypadku konieczności opuszczenia mieszkania zawarte są w poradniku Ewakuacja.


Góra strony

Wypadek może się zdarzyć nawet w najbezpieczniejszym miejscu i wśród najbardziej odpowiedzialnych osób. Aby zmniejszyć ryzyko, pamiętaj:

  • W domu
    • przewody elektryczne nie powinny być odsłonięte,
    • brzegi wykładzin, dywanów lub innych przykryć podłogowych nie powinny odstawać od podłogi,
    • schody i korytarze muszą być dobrze oświetlone i zaopatrzone w poręcze tam, gdzie to konieczne,
    • rzadko używane gniazdka elektryczne powinny być zabezpieczone,
    • środki chemiczne, leki, alkohol, niebezpieczne narzędzia itp.powinny być przechowywane w miejscach niedostępnych dla dzieci,
    • szklane drzwi powinny być dobrze widoczne.
  • W kuchni
    • naczynia stawiaj tak, aby ich rączki nie wystawały poza obręb płyty grzejnej ani mebli,
    • ogranicz możliwość oparzenia się o gorący piekarnik lub płytę grzejną,
    • środki czystości i leki przechowuj w miejscach niedostępnych dla dzieci,
    • zaopatrz się w gaśnicę lub koc gaśniczy.
  • W łazience
    • leki i środki chemiczne przechowuj w miejscu niedostępnym dla dzieci,
    • brodzik prysznica powinien być wyposażony w uchwyt do trzymania się i wyłożony matą przeciwślizgową,
    • nie napełniaj wanny wyłącznie gorącą wodą,
    • nie pozostawiaj bez nadzoru odkręconych kranów,
    • w trakcie używania urządzeń elektrycznych zachowaj ostrożność w celu uniknięcia porażenia prądem,
    • sprawdź, czy maty lub dywaniki nie przesuwają się po śliskiej podłodze łazienki.
  • W garażu i w ogrodzie
    • środki chemiczne trzymaj w dobrze oznakowanych pojemnikach, nei używaj pojemników po napojach lub żywności, aby uniknąć pomyłki,
    • wszystkie potencjalne niebezpieczne substancje, np. farby, rozpuszczalniki, paliwo, środki czystości, przechowuj w bezpiecznym miejscu, najlepiej wysoko na półkach,
    • zamontuj wyłączniki lub bezpieczniki na wszystkich przedłużaczach sieciowych do zasilania narzędzi warsztatowych lub ogrodowych,
    • nie pozostawiaj narzędzi, zwłaszcza grabi, lin, nożyc itp. w nieładzie,
    • nie pozostawiaj kluczy w stacyjkach urządzeń mechanicznych, np. samochód, kosiarka itp.
  • W czasie wakacyjnego wypoczynku
    • rozważnie korzystaj z kąpieli słonecznych,
    • chodź w klapkach, a nie boso,
    • nie dotykaj zwierząt, zwłaszcza nieznanych ryb, jeżowców i meduz. Mogą one użądlić lub poparzyć, nawet jeżeli są martwe,
    • jeżeli uprawiasz jakiś sport lub po prostu korzystasz z ruchu, noś odpowiedni do tego ubiór,
    • miej przy sobie krem do opalania z filtrem ochronnym, preparaty przeciw ukąszeniom owadów, leki na wypadek niestrawności i inne podobne, mogące się przydać preparaty.
  • Zalecenia ogólne
    • zapewnij dzieciom odpowiednią do ich wieku wiedzę na temat bezpieczeństwa, nie pozwalaj na zabawy i gry poza miejscami wyznaczonymi lub bezpiecznymi,
    • nie jedz i nie dotykaj nieznanych lub podejrzanie wyglądających potraw i przedmiotów,
    • bądź ostrożny mając do czynienia z psami lub innymi zwierzętami, nawet jeżeli wydają się przyjaźnie nastawione,
    • powiedz dzieciom, jak mają się zachować w rozmowach z obcymi, jak reagować na propozycję poczęstunku lub przejażdżki z ich strony, jeżeli zamierzasz wybrać się w dalszą podróż, to staraj się do niej odpowiednio przygotować. Poinformuj rodzinę lub znajomych o planowanej trasie podróży i spodziewanym czasie swojego powrotu.
Góra strony